Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đã đề cập đến nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội. Trong đó, một số quan điểm mới về công tác phụ nữ và bình đẳng giới được nêu trong Văn kiện lần này cho thấy Đảng ta luôn quan tâm lãnh đạo công tác phụ nữ nhằm tạo điều kiện để phụ nữ phát triển và thúc đẩy bình đẳng giới. Vì vậy, việc tìm hiểu một cách có hệ thống, toàn diện, khoa học các nội dung trên trong Văn kiện Đại hội XIII gắn với liên hệ, vận dụng trong quá trình giảng dạy bài “Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam trong phát triển kinh tế - xã hội và bình đẳng giới” thuộc chương trình đào tạo Trung cấp lý luận chính trị nhằm góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu nghị quyết Đại hội là yêu cầu, nhiệm vụ trọng tâm.
Phát huy vai trò, tiềm năng to lớn của phụ nữ trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, nâng cao địa vị phụ nữ, thực hiện bình đẳng giới trên các lĩnh vực của đời sống xã hội là chủ trương được Đảng ta đề cập trong các văn kiện. Văn kiện Đại hội XI xác định: “Nâng cao trình độ mọi mặt và đời sống vật chất, tinh thần của phụ nữ, tạo điều kiện để phụ nữ thực hiện tốt vai trò của mình trong gia đình và xã hội; kiên quyết đấu tranh chống các tệ nạn xã hội và các hành vi bạo lực, xâm hại và xúc phạm nhân phẩm phụ nữ”[1]. Đại hội XII tiếp tục xác định: “Nâng cao trình độ mọi mặt và đời sống vật chất, tinh thần của phụ nữ, thực hiện tốt bình đẳng giới, tạo điều kiện phát triển tài năng. Nghiên cứu, bổ sung và hoàn thiện luật pháp và chính sách đối với lao động nữ, tạo điều kiện và cơ hội để phụ nữ thực hiện tốt vai trò và trách nhiệm của mình trong gia đình và xã hội. Kiên quyết đấu tranh chống các tệ nạn xã hội và xử lý nghiêm minh theo pháp luật các hành vi bạo lực, buôn bán, xâm hại nhân phẩm phụ nữ”[2]. Qua hơn 10 năm thực hiện công tác phụ nữ và bình đẳng giới ở nước ta mặc dù đã đạt được những kết quả quan trọng, song trong thực tế vẫn chưa tạo được những chuyển biến căn bản, có mặt chưa theo kịp yêu cầu của tình hình mới, chưa thật sâu sát các tầng lớp phụ nữ ở cơ sở.
Vì vậy, Văn kiện Đại hội XIII của Đảng tiếp tục khẳng định: “Phát huy truyền thống, tiềm năng, thế mạnh và tinh thần làm chủ, khát vọng vươn lên của các tầng lớp phụ nữ. Xây dựng người phụ nữ Việt Nam thời đại mới. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nữ, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế. Tăng cường các chương trình phát triển, hỗ trợ cập nhật tri thức, kỹ năng cho phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Hoàn thiện và thực hiện tốt luật pháp, chính sách liên quan đến phụ nữ, trẻ em và bình đẳng giới. Kiên quyết xử lý nghiêm theo pháp luật các tệ nạn xã hội, các hành vi bạo lực, mua bán, xâm hại phụ nữ, trẻ em”[3] với nhiều nội dung mới, yêu cầu mới để phát huy vai trò của phụ nữ trong sự nghiệp phát triển của đất nước trong thời gian tới, cụ thể:
Thứ nhất, Văn kiện Đại hội XIII xác định phải phát huy tiềm năng, thế mạnh của phụ nữ và xây dựng người phụ nữ hiện đại, nhất là trong bối cảnh đất nước hội nhập hiện nay và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nữ để tham gia thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển của đất nước trong nhiệm kỳ 5 năm tới và giai đoạn dài hơn. Đây là một trong những cơ hội mà phụ nữ phải nắm lấy để phát huy tài năng, trí tuệ, phẩm chất, tiếp tục hoàn thiện kỹ năng, tự tin thực hiện nhiệm vụ, phát huy vai trò của mình trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Thứ hai, Đảng ta xác định mục tiêu bình đẳng giới bao gồm thực hiện tốt luật pháp và chính sách bình đẳng giới, có cơ chế, chính sách để phụ nữ tham gia ngày càng nhiều vào các cơ quan lãnh đạo và quản lý các cấp, các ngành, tạo điều kiện để phụ nữ thực hiện tốt vai trò của mình trong gia đình và xã hội. Ở mục tiêu này cho thấy, cơ hội và điều kiện của phụ nữ đã được xác định rõ, vấn đề là làm sao đề xuất các chính sách phù hợp từng đối tượng phụ nữ nhất định.
Thứ ba, Đảng ta cũng đưa ra những định hướng về tiếp tục hoàn thiện và thực hiện tốt luật pháp, chính sách liên quan đến phụ nữ, trẻ em và bình đẳng giới, xử lý nghiêm theo pháp luật các tệ nạn xã hội, các hành vi bạo lực, mua bán, xâm hại phụ nữ, trẻ em. Đây sẽ là cơ sở quan trọng để hệ thống pháp luật tiếp tục hoàn thiện, đưa chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước vào thực tế tại cơ sở nhằm làm tốt công tác phụ nữ, phấn đấu để có bình đẳng giới thực sự.
Thực hiện nội dung chương trình đào tạo Trung cấp lý luận chính trị theo Hướng dẫn số 101-HD/HVCTQG ngày 16/3/2021 của Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Bài 5: Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam trong phát triển kinh tế - xã hội và bình đẳng giới thuộc phần học Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội. Mục tiêu của bài nhằm giúp cho học viên biết và hiểu vị trí, vai trò và các hoạt động của Hội liên hiệp Phụ nữ Việt Nam trong phát triển kinh tế - xã hội và thúc đẩy bình đẳng giới. Do đó, vận dụng quan điểm của Đảng về công tác phụ nữ và bình đẳng giới trong Văn kiện Đại hội XIII, giảng viên có thể lồng ghép và làm rõ ở một số nội dung sau:
Cụ thể khi giảng bài ở mục 2.2. Yêu cầu Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tham gia phát triển kinh tế, xã hội và thúc đẩy bình đẳng giới, giảng viên thêm vào quan điểm của Đảng về công tác phụ nữ và bình đẳng giới theo tinh thần Đại hội XIII của Đảng là tiếp tục đổi mới công tác phụ nữ để phụ nữ tham gia ngày càng nhiều hơn, chủ động hơn, đóng góp ngày càng lớn hơn cho sự phát triển của gia đình, cộng đồng, đất nước và thực hiện bình đẳng giới.
Mục 3.2. Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tham gia phát triển xã hội. Vấn đề này được hiểu, Hội chỉ tham gia giải quyết một phần những vấn đề liên quan phụ nữ như lao động, an sinh xã hội, y tế… Do đó, ở nội dung này giảng viên có thể lồng ghép quan điểm của Đảng “Phát triển hệ thống an sinh xã hội toàn diện tiến tới bao phủ toàn dân với các chính sách phòng ngừa, giảm thiểu và khắc phục rủi ro cho người dân, bảo đảm trợ giúp cho các nhóm đối tượng yếu thế”[4]; “Nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe, bảo vệ và chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em”[5]. Trên cơ sở đó, Hội kịp thời tham mưu, đề xuất với các cấp ủy Đảng, đề xuất và phối hợp với các cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong việc tham gia giải quyết các vấn đề xã hội cho phụ nữ.
Mục 3.3. Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tham gia thúc đẩy bình đẳng giới. Giảng viên lồng ghép nội dung này theo Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 – 2030 được đề ra trong Văn kiện Đại hội XIII là giảm dần khoảng cách giới trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và gia đình. Qua đó, Nghị quyết số 28/NQ-CP ngày 03/3/2021 của Chính phủ về “Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021 – 2030” đã xác định mục tiêu tổng quát nhằm tiếp tục thu hẹp khoảng cách giới. Trong lĩnh vực chính trị, Chiến lược đề ra đến năm 2025 đạt 60% và đến năm 2030 đạt 75% các cơ quan quản lý nhà nước, chính quyền địa phương các cấp có lãnh đạo chủ chốt là nữ. Trong lĩnh vực kinh tế, lao động, tăng tỷ lệ lao động nữ làm công hưởng lương đạt 50% vào năm 2025 và khoảng 60% vào năm 2030; giảm tỷ trọng lao động nữ làm việc trong khu vực nông nghiệp trong tổng số lao động nữ có việc làm xuống dưới 30% vào năm 2025 và dưới 25% vào năm 2030…
Mục 3.4. Giải pháp thực hiện các nội dung tham gia phát triển kinh tế - xã hội và thúc đẩy bình đẳng giới của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam. Khi giảng nội dung này, giảng viên lồng ghép các giải pháp được Đảng ta đã đưa ra: “Phát triển và đa dạng hóa các dịch vụ trợ giúp xã hội chuyên nghiệp. Thực hiện đồng bộ và toàn diện các giải pháp phát triển thanh niên, bình đẳng giới và vì sự tiến bộ của phụ nữ. Giảm dần khoảng cách giới trên các lĩnh vực chính trị, văn hóa, xã hội và gia đình”[6]; “Hoàn thiện cơ chế, chính sách phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các đoàn thể nhân dân và cơ quan thông tin đại chúng trong quá trình hoạch định chiến lược, chính sách phát triển kinh tế - xã hội”[7]. Vì vậy, để hoàn thành tốt và tốt nhất các yêu cầu tham gia phát triển kinh tế - xã hội và thúc đẩy bình đẳng giới. Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam xác định các giải pháp cơ bản, đó là tiếp tục tham gia xây dựng và tổ chức thực hiện luật pháp, chính sách; tuyên truyền, vận động tạo nguồn lực; tổ chức, vận hành các mô hình; phát huy nội lực của phụ nữ và xây dựng tổ chức Hội vững mạnh.
Như vậy, việc nghiên cứu những điểm mới về công tác phụ nữ và bình đẳng giới trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng và vận dụng, bổ sung vào bài giảng “Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tham gia phát triển kinh tế, xã hội và thúc đẩy bình đẳng giới” sẽ giúp cho nội dung bài học đảm bảo tính thực tiễn, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ của các trường chính trị trong việc tuyên truyền, quán triệt đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước đến đội ngũ cán bộ, đảng viên ở cơ sở, đưa nội dung nghị quyết của Đảng vào cuộc sống./.
ThS Bùi Thị Thanh Sang
Khoa Xây dựng Đảng
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb.Chính trị quốc gia, H.2011.
2. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, H.2016.
3. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, tập II, Nxb.Chính trị quốc gia - Sự thật, H.2021.
4. Ban Tuyên giáo Trung ương Đảng, Tài liệu học tập các Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng (dùng cho cán bộ, đảng viên ở cơ sở), Nxb.Chính trị quốc gia - Sự thật, H.2021.
[1] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb.Chính trị quốc gia, H.2011, tr.50.
[2] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Văn phòng Trung ương Đảng, H.2016, tr. 163.
[3] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H.2021, tr. 169.
[4] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H.2021, tr. 150.
[5] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, H.2021, tr. 151.
[6] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb.Chính trị quốc gia Sự thật, H.2021, tr. 271.
[7] Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, tập I, Nxb.Chính trị quốc gia Sự thật, H.2021, tr. 289